Το συναρπαστικό στη συστημική προσέγγιση είναι, κατά την άποψή μου, πως διαλύει την ψευδαίσθηση ότι ως επαγγελματίες ψυχικής υγείας γνωρίζουμε τις ψυχικές ασθένειες και τη θεραπεία τους. Με βάση τις θεωρίες του κονστρουκτιβισμού και του κοινωνικού κονστρουξιονισμού οποιαδήποτε άποψη για ένα ψυχολογικό πρόβλημα θεωρείται κατασκευή και μάλιστα σε επίπεδο λεκτικής επικοινωνίας.
Ο θεραπευτής είναι ένας παρατηρητής που δεν είναι ανεξάρτητος από το παρατηρούμενο σύστημα.
Αυτή η θεώρηση αποτελεί, κατά τη γνώμη μου, ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα της συστημικής προσέγγισης, διότι αφαιρεί από τους θεραπευτές την εξουσία του ειδικού και τους κάνει πιο ανθρώπινους.
Η έννοια της παθολογίας δεν θεωρείται χρήσιμη. Όταν απλοποιούμε την πραγματικότητα μέσω διαγνώσεων, πρέπει να έχουμε επίγνωση και να δηλώνουμε ότι αυτές οι απλοποιήσεις είναι υποκειμενικές κατασκευές.
Η συστημική προσέγγιση προσφέρει μια άλλη θεώρηση των πραγμάτων, που στοχεύει στο να συλλάβει την πολυπλοκότητα.
Με απλά λόγια, η δυσκολία που αντιμετωπίζει ένας άνθρωπος εξαρτάται από τις σχέσεις με τους γύρω του, τις οικονομικές και κοινωνικοπολιτικές συνθήκες, τις παιδικές εμπειρίες του, την ευαισθησία του και άλλους παράγοντες καθώς και το συνδυασμό όλων αυτών. Όσοι σκέφτονται και εργάζονται συστημικά προσπαθούν να λάβουν υπόψη τους όλους αυτούς τους παράγοντες και μάλιστα σε διάλογο με τους πελάτες. Δεν βγάζουν διαγνώσεις ως ειδικοί, αλλά σε συνεργασία με τους πελάτες διερευνούν τη σημασία των δυσκολιών, τις εναλλακτικές οπτικές και δυνατότητες.
Αυτή η συζήτηση μπορεί να είναι αφηρημένη, μεταφορική, αλλά και πολύ πρακτική ανάλογα με τις ανάγκες των πελατών.
Το αποτέλεσμα της συζήτησης είναι συνήθως ανακούφιση, ενθάρρυνση και ιδέες για δράση.

Βιργινία Ιωαννίδου